„Almanah tajnog đačkog društva iz Tuzle“ nova je knjiga objavljena u izdanju Arhiva Republike Srpske, Muzeja Kozare i Udruženja arhivskih radnika Republike Srpske, saopšteno je iz prijedorskog muzeja.
Radi se o poeziji i proznim radovima nastalim u bihaćkom zatvoru Kula 1915. godine, priredili su je istoričari Vedrana Adamović i Borivoje Milošević, a recenzije potpisali Đorđe Mikić, Zoran Pejašinović i Vladan Vukliš.
„Kada posmatramo srpsku omladinu iz BiH za vrijeme austrougraske vladavine, tuzlanska grupa đaka predstavlja važan dio opšteg omladinskog pokreta. Konstantan je rad na sebi pripadnika ovog tajnog đačkog društva. Stvaranje u zatvoru pratimo još iz banjalučkog perioda, da bi se nastavilo i u Bihaću 1915. godine. Tu se rodio `Almanah` koji je izrađen u Kuli i prepisan u nekoliko primjeraka“, navodi se u saopštenju.
Urednici su bili Stevan Hakman i Teodor Ilić, dok je na prvoj unutrašnjoj strani „Almanaha“ plavom olovkom napisano: „pisao, povezao i naslovnu stranu uradio Sreten Stojanović“.
Jedan primjerak Mladen Stojanović šalje roditeljima uz napomenu „pripazite dobro na ‘Almanah’ što sam vam poslao. On je čisto naš literarni plod. Sve su ovo naši originalni radovi“.
U njemu su pjesnička ostvarenja braće Stojanović, iako Mladena, uz Branka Juzbašića već tada izdvajaju kao nekog ko upada u oči „brojem publikovanih radova i zanimljivošću svoje literarne ličnosti“.
„`Almanah` predstavlja dragocjen izvor za proučavanje stvaralaštva kasnije nazvane mladobosanske generacije. On je dokaz da i u najtežim danima, omladina koja je težila promjenama, uprkos svemu, ima jedan pozitivan i napredan pristup, ne odričući se stvaralaštva ni tada. Naposljetku, to je još jedan prilog proučavanju veleizdajničkih đačkih procesa na prostoru BiH u periodu Prvog svjetskog rata“, stoji u saopštenju.
SRNA