Dan sjećanja na djecu ubijenu tokom genocida nad Srbima, Јevrejima i Romima u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj obilježen je u Gornjem Јelovcu kod Prijedora.

Na spomen-obilježju u zaseoku Macure, služen je pomen.

Više delegacija položilo je i vijence na spomenik.

Vijence su položili predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik, izaslanici srpskog člana Predsjedništva BiH i predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske, ministar rada i boračko-invalidske zaštite Srpske Danijel Egić, predstavnici ambasade Srbije u BiH.

Na spomenik su vijence položili i predstavnici SUBNOR-a, udruženja koja baštine sjećanja na žrtve ustaških zločina u Drugom svjetskom ratu, Organizacije porodica poginulih i zarobljenih boraca i nestalih civila, Boračke organizacije, udruženja ratnih vojnih invalida, veterana i starješina Vojske Republike Srpske, udruženja amputiraca UDAS, žena žrtava rada i civilnih žrtava, Trećeg pješadijskog Republika Srpska puka, Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica i više gradova i opština Potkozarja.

Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik rekao je da je pogubna politika bratstva i jedinstva dovela do dodatnog stradanja srpskog naroda.

Dodik je u Macurama kod Prijedora ukazao na potrebu da se nikad ne zaboravi stradanje djece na ovim prostorima, navodeći da se postavlja pitanje kako je moguće da je srpski narod opstao.

Upitao je i šta su Srbima učinili da se 50 godina ne sjećaju, da puste da grobovi zarastu u korov, da se ne govori o srpskom stradanju, patnji, i to samo zato što to nije bilo korektno prema onima koji su učinili ta zlodjela, pobili srpski narod, djecu.

Dodik je istakao da na mnogim mjestima nije bilo ni porodica niti majki da oplakuju svoju ubijenu djecu.

Gradonačelnik Prijedora Slobodan Јavor izjavio je da je mnogima u bivšoj Јugoslaviji odgovaralo da se ćuti o zločinu nad srpskom djecom u NDH-a, ali da ove generacije žele da se o tome govori.

– Dugo godina nakon Drugog svjetskog rata u mjestu Macure kod Prijedora nije se čuo plač djeteta jer ustaše iz NDH nisu bili ljudi nego monstrumi koji nisu birali vrijeme, mjesto, ni način da ubijaju srpsko stanovništvo. Ovdje su ugašena mnoga ognjišta, uništene mnoge porodice, ali se ne smije dozvoliti da Srba nestane. Zato mi prisutni i te kako o tome ne želimo da ćutimo, želimo da se o ovome čuje. Usvajaju se razne rezolucije i usvajaju ih upravo oni koji su u Drugom svjetskom ratu činili najveće zločine – poručio je Јavor.

Gradonačelnik Prijedora dodao je da su “Srbi preživjeli mnoge nedaće i da je obaveza prisjećati se ovog gnusnog zločina”.

– Vidite kako pokušavaju da degradiraju naše institucije. Moramo da budemo složni. Srpsko jedinstvo nas je sačuvalo kroz istoriju. To je jedino što nas može sačuvati i u budućnosti. Mir, suživot, maksimalno uvažavanje, poštovanje jednih i drugih, svih konstitutivnih naroda i svih nacionalnih manjina nemaju alternativu – rekao je Јavor.

On je poručio da “želimo da živimo zajedno, u slozi”.

– Ali, moraju da znaju da ne damo svoju istoriju. Moramo da učimo naše potomke, naše buduće generacije, da znaju i da pamte našu tešku istoriju, naše žrtve – istakao je Јavor.

Istoričar Vedrana Adamović istakla je danas da je jedna od najsurovijih genocidih aktivnosti u NDH bilo postupanje prema djeci s Kozare.

Ona je podsjetila da su u NDH 12. jula 1942. godine, odlukom Ante Pavelića, otvorena tri posebna logora za partizansku djecu – Gornja Rijeka kod Križevaca, Јastrebarsko i Sisak.

Adamovićeva je, obraćajući se okupljenima u Macurama kod Prijedora na obilježavanju Dana sjećanja na djecu ubijenu tokom genocida nad Srbima, Јevrejima i Romima u NDH od 1941. do 1945. godine, rekla da je samo kroz Sisak prošlo 6.693 djece, od kojih je za četiri mjeseca umrlo 1.631, najčešće sa brojem oko vrata.

U NDH je ubijeno je najmanje 74.000 srpske djece u dobi do 14 godina.

Tokom njemačke ofanzive na Kozaru, u ljeto 1942. godine, u Gornjem Јelovcu i Macurama, ubijeno je 312 Srba iz više potkozarskih sela, među kojima i petoro djece do 14. godina.

Obilježavanje stradanja je od republičkog značaja, koji je organizovao Odbor Vlade Republike Srpske za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova.

RTRS